Goat Care : गर्भवती शेळीसाठी करडूच्या जन्मापूर्वीचे ९० दिवस महत्त्वाचे असतात. या काळात शेळीचा आहार वाढतो. बाळ जन्माला येईपर्यंत शेळीसाठी एक विशेष आहार तयार केला जातो. केवळ शेळीलाच नाही तर तिच्या पोटात वाढणाऱ्या बाळाला देखील खूप ऊर्जेची आवश्यकता असते.
मथुरा येथील सेंट्रल इन्स्टिट्यूट फॉर रिसर्च ऑन गोट (CIRG) येथील शेळी शास्त्रज्ञ असेही म्हणतात की भरपूर दूध देण्यासाठी चांगला आहार देणं आवश्यक आहे. इतर मोठ्या प्राण्यांप्रमाणे, शेळ्या एकाच वेळी पोट भरत नाहीत. त्यांना दिवसातून चार ते पाच वेळा कमी प्रमाणात खावे लागते. शेळीच्या खाद्यात तीन प्रकारचे खाद्य असते: हिरवा चारा, सुका चारा आणि धान्य. म्हणून, गर्भवती आणि स्तनपान देणाऱ्या शेळ्यांच्या आहाराकडे बारकाईने लक्ष देणे अत्यंत महत्वाचे आहे.
शेळीचा आहार कसा तयार करायचा
शेळी गर्भवती असताना तिचा आहार वाढवण्याची शिफारस तज्ञ करतात. यामध्ये हिरव्या चारा आणि धान्याचे प्रमाण वाढवा. गर्भधारणेच्या दोन आठवड्यांपूर्वी, शेळीला दरमहा नेहमीचे ३ किलो धान्य १०० ते २०० ग्रॅमने वाढवा. शिवाय, करडू जन्माला येण्याच्या एक किंवा दोन आठवड्यांपूर्वी, सामान्य आहारात धान्याचे प्रमाण ३०० ते ४०० ग्रॅमने वाढवा. तसेच, शेळीला उच्च दर्जाचा हिरवा चारा द्या.
जर शेळी दूध देत असेल तर....
दूध देणाऱ्या शेळ्यांनाही जास्त आहाराची आवश्यकता असते. एक लिटर पर्यंत दूध देणाऱ्या शेळीला दररोज ३०० ग्रॅम धान्य द्यावे. हे धान्य दिवसातून किमान दोनदा द्यावे. याव्यतिरिक्त, दिवसभरात हिरवा आणि वाळलेला चारा यासह एकूण अंदाजे ४ किलो अन्न द्यावे. सामान्य हवामानात, २० किलो वजनाच्या शेळीला ७०० मिली पाणी द्यावे.
उन्हाळ्याच्या हंगामात ही रक्कम दुप्पट करावी. शेळीपालन क्षेत्रात १०० शेळ्या पाळायच्या असोत किंवा रिकाम्या घरात ५ शेळ्या पाळायच्या असोत, त्यांना चरण्यासाठी मोकळी जागा आवश्यक असते. शिवाय शेळीच्या चांगल्या वाढीसाठी आजूबाजूची मोकळी जागा देखील परिणामकारक ठरते.