Investment Tips : गेल्या १० वर्षात भारतीय गुंतवणूकदारांचाशेअर बाजाराकडे कल वाढल्याचे पाहायला मिळत आहे. गुंतवणूकदारांनी मालमत्ता आणि सोन्यापेक्षा शेअर बाजारात गुंतवणूक करून अधिक नफा कमावला आहे. इक्विटी गुंतवणूकदारांना गेल्या २५ वर्षांत कोणत्याही ५ वर्षांच्या कालावधीत सर्वाधिक परतावा मिळाला आहे. अमेरिकन वित्तीय सेवा कंपनी मॉर्गन स्टॅन्लेच्या अभ्यासानुसार, गेल्या दशकात भारतीय कुटुंबांच्या संपत्तीत सुमारे ७१७ लाख कोटी रुपयांची वाढ झाली आहे, त्यापैकी सुमारे ११ टक्के इक्विटीचे उत्पन्न आहे.
जर आपण वेगवेगळ्या गुंतवणूक पर्यायांमधून इक्विटी गुंतवणुकीवरील परताव्याची तुलना केली, तर अहवालानुसार, इक्विटीने २५ वर्षांच्या कालावधीत सरासरी १५ टक्के परतावा दिला आहे. त्याचवेळी, सोन्यामध्ये ११.१ टक्के, बँक एफडीमध्ये ७.३ टक्के तर देशातील ७ मोठ्या शहरांमध्ये रिअल इस्टेटचे मूल्य केवळ ७ टक्क्यांनी वाढले आहे.
शेअर बाजार आघाडीवरमॉर्गन स्टॅन्लेच्या अहवालात गुंतवणुकीशी संबंधित अनेक मनोरंजक दावे करण्यात आले आहेत, त्यानुसार भारतीय कुटुंबांनी १० वर्षांत शेअर बाजारातून सुमारे ८४ लाख कोटी रुपये कमावले, ज्यासाठी त्यांनी केवळ ३ टक्के गुंतवणूक केली. नवीन कंपन्यांच्या संस्थापकांसह भारतीय कुटुंबांनी १० वर्षांत ८१९ लाख कोटी रुपये कमावले. इक्विटी शेअर्सच्या उत्पन्नाचा वाटा सुमारे १ लाख कोटी रुपये होता, म्हणजे २० टक्के, म्हणजे प्रवर्तकांनीही सुमारे ८४ लाख कोटी रुपये कमावले.
ही कमाई करण्यासाठी गुंतवणूकदारांनी मोठा धोका पत्कारल्याचंही अभ्यासातून समोर आलं. इक्विटी गुंतवणूकदारांना ३०.७ टक्के उच्च अस्थिरतेचा सामना करावा लागला, तर सोन्यामध्ये ११.३ टक्के आणि बँक एफडी १.६ टक्के होती. भारतीयांची इक्विटीमधील गुंतवणूक लवकरच १० टक्क्यांपर्यंत पोहोचू शकते, असा अंदाज अहवालात व्यक्त करण्यात आला आहे.
शेअर बाजारात किरकोळ गुंतवणूकदारांचा वाटा वाढतोयगेल्या १० वर्षांत भारतीय शेअर्समधील किरकोळ गुंतवणूकदारांची भागीदारी ८ टक्क्यांवरून २३.४ टक्क्यांपर्यंत वाढली आहे. २०१३ मध्ये हा हिस्सा १५.७ टक्के होता, तर २०१८ मध्ये तो २० टक्के होता. या ट्रेंडनुसार अलिकडच्या वर्षांत शेअर बाजारातील सर्वसामान्य भारतीयांचा वाटा झपाट्याने वाढला आहे. देशातील सर्व लिस्टेड कंपन्यांचे मार्केट कॅप १० वर्षांत ४.५ पट वाढले आहे. मार्च २०१४ पर्यंत, त्यांचे एकूण मार्केट कॅप १०१ लाख कोटी रुपये होते. जे आता सुमारे ४३७ लाख कोटी रुपये झाले आहे. त्यानुसार भारत हा जगातील पाचव्या क्रमांकाचा शेअर बाजार आहे. जगभरातील कंपन्यांच्या मार्केट कॅपमध्ये भारताचा हिस्सा ४.३ टक्के झाला आहे. जे २०१३ मध्ये १.६ टक्क्यांच्या नीचांकी पातळीवर होते. बाजारपेठेतील व्यवहार वाढल्यामुळे देशातील सुरक्षा व्यवहार कर संकलनही झपाट्याने वाढत आहे.