ऊस लागवडीत जास्त उत्पादन व उत्तम दर्जाचे ऊस मिळवण्यासाठी योग्य व्यवस्थापन आवश्यक असते. उसामध्ये जेठा कोंब मोडणे ही एक महत्त्वाची प्रक्रिया आहे. यामुळे झाडांची वाढ चांगली होते, उत्पादनात वाढ होते.
जेठा कोंब म्हणजे काय?◼️ उसाची लागवड झाल्यानंतर जमिनीतून वर येणाऱ्या सुरुवातीच्या अंकुरांमध्ये काही अकाली फुटणारे कोंब असतात.◼️ हे कोंब मुख्य खोडालाअन्नद्रव्ये मिळण्यास अडथळा करतात.◼️ असे अनावश्यक, कमजोर किंवा जास्त उंच वाढलेले कोंब जे मुख्य खोडाच्या वाढीस मारक ठरतात, त्यांना जेठा कोंब म्हणतात.
जेठा कोंब मोडणे का आवश्यक आहे?◼️ मुख्य खोडाची वाढ सुरळीत व्हावी.◼️ झाडाला पुरेसा प्रकाश, हवा आणि पोषण मिळावे.◼️ झाडावर गर्दी न होता योग्य अंतर ठेवता यावे.◼️ एकसारखी व जोमदार ऊस फुटवे तयार व्हावेत.◼️ पुढील टप्प्यावर चांगल्या दर्जाचा व जास्त टनाचा ऊस मिळावा.
जेठा कोंब मोडण्याची योग्य वेळ◼️ ऊस लागवडीपासून साधारण ६०-६५ दिवसांनी ही प्रक्रिया करतात.◼️ त्या वेळी झाडात २-३ आरोग्यदायी कोंब टिकवून बाकीचे जेठे कोंब मोडून टाकतात.◼️ प्रत्येक खोडामागे साधारण २ ते ३ मुख्य जोमदार कोंब ठेवले जातात.
जेठा कोंब मोडण्याची पद्धत◼️ हाताने किंवा छोट्या हत्याराच्या साहाय्याने कोंब मोडतात.◼️ कोंब मोडताना मुख्य जोमदार कोंबांना इजा होणार नाही याची काळजी घेतली जाते.◼️ मोडलेले कोंब त्वरित शेताबाहेर टाकावेत, जेणेकरून रोग व किडींचा प्रसार होणार नाही.◼️ जेठा कोंब मोडल्यानंतर झाडावर हलकी खते व सिंचन दिल्यास मुख्य कोंबांची वाढ वेगाने होते.
जेठा कोंब मोडल्याचे फायदे◼️ मुख्य कोंब मजबूत होतात.◼️ रोग व किडींचा प्रादुर्भाव कमी होतो.◼️ पोषण तत्त्वांचा योग्य उपयोग होतो.◼️ जमिनीतील पाणी, खते व सूर्यप्रकाशाची स्पर्धा कमी होते.◼️ उत्पादनात १५-२०% पर्यंत वाढ मिळते.◼️ उसाची एकसारखी वाढ होऊन चांगला दर्जा प्राप्त होतो.
महत्वाचे◼️ जेठा कोंब मोडताना प्रत्येक गाठीत २-३ जोमदार कोंब ठेवणे पुरेसे असते.◼️ मोडणीनंतर लगेचच हलके पाणी दिल्यास मुख्य कोंबांना फायदा होतो.◼️ नंतरच्या काळात योग्य खत व्यवस्थापन (NPK व सूक्ष्मअन्नद्रव्ये) केल्यास उत्पादनात लक्षणीय वाढ होते.
- तुकाराम वरकडकृषी मार्गदर्शक
अधिक वाचा: वर्षाला ३२० किलो ऑक्सिजन देणारं 'हे' झाड शेतकऱ्यांना बनवेल उद्योजक; वाचा सविस्तर
Web Summary : Removing Jetha buds in sugarcane ensures healthy growth, better yields. Do it around 60-65 days post-planting, leaving 2-3 strong buds. This boosts production by 15-20%.
Web Summary : गन्ने में जेठा कली हटाने से स्वस्थ विकास और बेहतर उपज सुनिश्चित होती है। इसे रोपण के बाद लगभग 60-65 दिनों में करें, 2-3 मजबूत कलियाँ छोड़ दें। इससे उत्पादन में 15-20% की वृद्धि होती है।