Shetmal Bajarbhav : वाशिम जिल्ह्यातील खरीप हंगामातील पेरणीचे प्रमाण आणि बाजारातील वर्तमान धान्य आवक (Arrivals) यांच्यात स्पष्ट विरोधाभास दिसत आहे.यंदा सोयाबीनची तब्बल २.९१ लाख हेक्टर लागवड झाल्याने बाजार समित्यांमध्ये या पिकाची दैनंदिन आवक उच्चांकावर पोहोचली आहे.(Shetmal Bajarbhav)
उलट, मूग (६५७ हे.) आणि उडीद (७१५ हे.) तसेच हायब्रीड ज्वारीची लागवड अत्यल्प झाल्यामुळे बाजारातील आवकही नावापुरतीच राहिली आहे. व्यापारी आणि कृषी विभागाच्या आकडेवारीनुसार ही परिस्थिती दरांवर थेट परिणाम करत आहे.(Shetmal Bajarbhav)
सोयाबीनचा महापुर; इतर पिकांची आवक घटली
वाशिमसह जिल्ह्यातील प्रमुख बाजार समित्यांमध्ये सोयाबीनची आवक सातत्याने वाढत असून, गेल्या सात दिवसांत या पिकाची आवक ३० हजार २०० क्विंटल इतकी झाली आहे.
त्याउलट मूग : फक्त १५ क्विंटल
उडीद : १२० क्विंटल
हायब्रीड ज्वारी : ४० क्विंटल
अशी अत्यल्प आवक नोंदवल्याने लिलाव प्रक्रियेलाही फटका बसला आहे.
व्यापाऱ्यांच्या मते, काही ठिकाणी मूग-उडीदाचा एवढा अल्प माल येत आहे की, लिलाव प्रक्रिया सुरु ठेवावी की बंद करावी, याचाच संभ्रम निर्माण झाला आहे.
पेरणी घटल्याचाच बाजारावर परिणाम
यंदाच्या खरीप हंगामात मूग-उडीदाच्या पेरणीत मोठी घट झाली होती.
यामागे काही प्रमुख कारणे
* अवकाळी व अतिवृष्टीचा धोका
* दरातील अस्थिरता
* खर्चाचा वाढता भार
* शेतकऱ्यांचा वाढता कल सोयाबीनकडे
या सर्व कारणांमुळे काढणीच्या दिवसांतही मौल्यवान कडधान्यांची आवक अत्यल्प राहिली आहे.
सोयाबीनवर शेतकऱ्यांचा वाढता विश्वास
सोयाबीनची आवक वाढण्यामागे काही ठोस कारणे
प्रक्रिया उद्योगांची उपलब्धता
तुलनेने सुरक्षित पीक
विपणन चक्र विस्तृत
दरातील स्थैर्य
उत्पादनात सातत्य
शेतकऱ्यांच्या म्हणण्यानुसार, अतिपाऊस या दोन्ही परिस्थितीत सोयाबीन इतर पिकांपेक्षा सुरक्षित राहते.
हायब्रीड ज्वारीचा घटता कल
ज्वारीचे उत्पादन खर्चात वाढ, बाजारातील कमी स्थिर दर आणि अन्य पशुखाद्य पर्याय उपलब्ध झाल्यामुळे ज्वारीची लागवड वर्षानुवर्षे कमी होत चालली आहे. व्यापाऱ्यांच्या मते, ज्वारी आता बाजारात नावापुरती उरली आहे.
कडधान्यांची आवक गायब
मूग-उडीदाच्या आवकेतील घसरणीचा सर्वाधिक परिणाम छोट्या बाजारांवर झाला आहे.
काही ठिकाणी लिलाव थांबवण्याची वेळ
व्यापाऱ्यांची अनुत्सुकता
दरांमध्ये अस्थिरता
अशी परिस्थिती निर्माण झाली आहे.
| पिक | आवक (क्विंटल) |
|---|---|
| सोयाबीन | ३०,२०० |
| उडीद | १२० |
| ज्वारी | ४० |
| मूग | फक्त १५ |
वाशिम जिल्ह्यातील खरीप हंगामात सोयाबीनची जबरदस्त लागवड आणि त्यानंतरची आवक हे एकच चित्र स्पष्ट होती की, शेतकऱ्यांचा सोयाबीनकडे कल वाढत आहे.
मूग-उडीदाच्या पेरणीत झालेली मोठी घट, बाजारातील अस्थिर दर आणि हवामानानुसार पिकांची जोखीम यामुळे आता धान्य बाजार सोयाबीनकेंद्री बनल्याचे स्पष्ट दिसत आहे.