Initial Public Offering : प्राथमिक बाजार आता एका मोठ्या ब्लॉकबस्टर IPO हंगामासाठी सज्ज झाला आहे! २०२५ च्या उर्वरित महिन्यांमध्ये शेअर बाजारात IPO ची अक्षरशः 'त्सुनामी' येणार आहे. टाटा कॅपिटलचा १७,२०० कोटी रुपयांचा इश्यू, एलजी इलेक्ट्रॉनिक्सची १५,००० कोटी रुपयांची ऑफर आणि ग्रोची ५,९५० कोटी रुपयांची शेअर विक्री यांसारखे मोठे IPO लिस्टिंगच्या प्रतीक्षेत आहेत. तर फिजिक्स वालासारखे काही स्टार्टअप देखील रांगेत आहेत.
प्राइम डेटाबेसनुसार, बाजार नियामक सेबीने आतापर्यंत १.१५ लाख कोटी रुपयांच्या IPO ला मंजुरी दिली आहे, तर १.४३ लाख कोटी रुपयांचे प्रस्ताव अजूनही मंजुरीच्या प्रतीक्षेत आहेत. याचा अर्थ, एकूण २.५८ लाख कोटी रुपयांचे IPO पाइपलाइनमध्ये आहेत, जे गुंतवणूकदारांसाठी मोठ्या संधी घेऊन येणार आहेत.
स्टार्टअप्सचाही समावेश२०२५ च्या IPO पाइपलाइनमध्ये अनेक नवीन युगातील कंपन्या समाविष्ट आहेत.
- मीशो
- फोनपे
- बोट
- लेन्सकार्ट
- शॅडोफॅक्स
- ग्रो
- वीवर्क इंडिया ग्रो
- फिजिक्स वाला
या कंपन्यांचा इश्यू आकार सुमारे १,५०० कोटी ते ९,००० कोटी रुपयांपर्यंत असू शकतो. याशिवाय, पाइन लॅब्स, अमागी, वेकफिट, अर्बन कंपनी, टेबलस्पेस आणि शिप्रॉकेट सारखी नावे देखील बाजारातून भांडवल उभारण्याची तयारी करत आहेत.
२०२५ च्या पहिल्या ६ महिन्यांत ५२,२०० कोटी रुपये उभारले२०२५ च्या पहिल्या सहामाहीत (जानेवारी ते जून दरम्यान) एकूण २६ कंपन्यांनी एकत्रितपणे ५२,२०० कोटी रुपये उभारले आहेत. यातील सर्वात मोठा इश्यू एचडीबी फायनान्शियल सर्व्हिसचा होता, ज्याने एकट्याने १२,५०० कोटी रुपये उभारले.
याची तुलना केल्यास, २०२४ च्या पहिल्या सहामाहीत, ३४ कंपन्यांनी फक्त २९,६०७.९५ कोटी रुपये उभारले होते, तर दुसऱ्या सहामाहीत ५६ IPO ने १.३० लाख कोटी रुपयांचा निधी उभारला होता. संपूर्ण २०२४ कॅलेंडर वर्षात, एकूण ९० IPO आले होते आणि त्यातून १.६० लाख कोटी रुपये उभारले गेले होते. या तुलनेत २०२५ मध्ये IPO मार्केटमध्ये लक्षणीय वाढ दिसून येत आहे.
गुंतवणूकदारांचा मजबूत सहभाग ही मोठी ताकदइक्विरस कॅपिटलचे व्यवस्थापकीय संचालक आणि गुंतवणूक बँकिंग प्रमुख भावेश शाह यांच्या मते, किरकोळ आणि संस्थात्मक गुंतवणूकदारांच्या वाढत्या सहभागामुळे IPO मध्ये ही तेजी दिसून येत आहे. म्युच्युअल फंडांनी इक्विटी योजनांमध्ये सतत गुंतवणूक केल्यामुळे, IPO मध्ये मोठा सहभाग दिसून येत आहे.
म्युच्युअल फंड बनत आहेत मोठे खेळाडूम्युच्युअल फंड सतत इक्विटी योजनांमध्ये गुंतवणूक करत आहेत आणि यामुळे फंड मॅनेजर्सना IPO मध्ये पैसे गुंतवण्यास प्रोत्साहन मिळत आहे. गेल्या १२ महिन्यांत (३० जून २०२४ पर्यंत), इक्विटी योजनांच्या मालमत्तेत २२% वाढ होऊन ती २६.८२ लाख कोटींवरून ३२.६९ लाख कोटींवर पोहोचली आहे. दरमहा एसआयपीद्वारे या योजनांमध्ये सुमारे २७,००० कोटी रुपये जोडले जात आहेत, ज्यामुळे या फंडांमध्ये नवीन IPO मध्ये गुंतवणूक करण्याची प्रचंड क्षमता निर्माण झाली आहे.
प्रायव्हेट इक्विटी फंडमधून बाहेर पडणेही महत्त्वाचे कारणट्रस्ट म्युच्युअल फंडचे मुख्य गुंतवणूक अधिकारी मिहिर व्होरा यांच्या मते, अनेक प्रायव्हेट इक्विटी फंड त्यांच्या निधी चक्राच्या अंतिम टप्प्यात आहेत. त्यांना आता कंपन्यांमधून बाहेर पडण्याची गरज आहे. ही गरजच कंपन्यांना IPO आणण्यास प्रेरित करत आहे. यामुळेच एकाच वेळी अनेक IPO बाजारात येण्याची शक्यता वाढली आहे. त्यामुळे, आगामी काळात शेअर बाजारात IPO चा जोरदार धडाका पाहायला मिळणार, हे निश्चित!
(टीप - यामध्ये सामान्य माहिती देण्यात आलेली आहे. हा गुंतवणूकीचा सल्ला नाही. शेअर बाजारातील गुंतवणूक जोखमीच्या अधीन असते. कोणत्याही प्रकारची गुंतवणूक करण्यापूर्वी या क्षेत्रातील जाणकार किंवा तज्ज्ञांचा सल्ला घेणं आवश्यक आहे.)