New jobs : जग प्रचंड वेगाने बदल आहे. घरातल्या टीव्हीपासून रस्त्यांवर धावणाऱ्या कारपर्यंत सर्वकाही स्वयंचलित होत आहे. एआयने तर अनेक ठिकाणी आता मानवाची जागा घेतल्याचे पाहायला मिळत आहे. परिणामी येत्या ५ वर्षांत नोकऱ्यांच्या जगात मोठा बदल होणार आहे. आज ज्या क्षेत्रात भरपूर रोजगार दिसत आहे, तो उद्या राहील याची शक्यता नाही. अलीकडेच यावर एक अभ्यास करण्यात आला. यातून धक्कादायक आकडेवारी समोर आली आहे. उद्याच्या काळामध्ये कोणत्या क्षेत्रात सर्वाधिक नोकऱ्या उपलब्ध होतील? कोणतं सेक्टर नोकऱ्या खाणार हे या अहवालातून समोर आलं आहे. अभ्यासानुसार, येत्या ५ वर्षांत शेतमजूर आणि ड्रायव्हरच्या नोकऱ्या सर्वात वेगाने वाढणार आहेत, तर कॅशियर आणि तिकीट क्लर्कच्या नोकऱ्यांमध्ये सर्वाधिक घट होण्याची शक्यता आहे. पीटीआयच्या बातमीनुसार, वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमने फ्यूचर ऑफ जॉब्स रिपोर्ट २०२५ मध्ये ही माहिती दिली आहे. त्यात म्हटले आहे की २०३० पर्यंत १७ कोटी नवीन नोकऱ्या निर्माण होतील, तर ९.२ कोटी लोक विस्थापित होण्याची अपेक्षा आहे. परिणामी ७.८ कोटी नवीन रोजगार निर्माण होतील.
कोणत्या क्षेत्रात वेगाने नोकऱ्या वाढणारसर्वात वेगाने वाढणाऱ्या नोकऱ्यांच्या यादीत शेत कामगार, मजूर आणि इतर कृषी कामगार हे शीर्षस्थानी आहेत, त्यानंतर लाइट ट्रक किंवा डिलिव्हरी सर्व्हिस ड्रायव्हर्स, सॉफ्टवेअर आणि ॲप्लिकेशन डेव्हलपर्स, बिल्डिंग फार्मर्स, फिनिशर्स आणि संबंधित ट्रेड कामगार आणि दुकान विक्री करणारे लोक आहेत.
सर्वात वेगाने कमी होत असलेल्या नोकऱ्याकॅशियर आणि तिकीट क्लर्क हे ५ सर्वात वेगाने कमी होणाऱ्या नोकऱ्यांच्या यादीत वरच्या स्थानावर आहेत. नंतर प्रशासकीय सहाय्यक आणि कार्यकारी सचिव, बिल्डिंग केअरटेकर, क्लीनर आणि हाउसकीपर्स, रेकॉर्डिंग आणि स्टॉक-कीपिंग क्लर्क, मुद्रण आणि संबंधित व्यापार कामगार यांचा समावेश आहे. याव्यतिरिक्त अकाउंटिंग, बुककीपिंग आणि पेरोल क्लर्क आहेत. लेखापाल आणि लेखा परीक्षक, डेटा एंट्री क्लर्क, कंडक्टर, सुरक्षा रक्षक, बँक टेलर आणि संबंधित लिपिक, ग्राहक सेवा कर्मचारी, ग्राफिक डिझायनर यांचा समावेश आहे.
१,००० हून अधिक कंपन्यांच्या डेटावर आधारित अभ्यासयेत्या २०-२५ जानेवारीला दावोसमध्ये होणाऱ्या वर्ल्ड इकॉनॉमिक फोरमच्या वार्षिक बैठकीच्या काही दिवसांपूर्वी प्रसिद्ध हा अहवाल प्रसिद्ध झाला आहे. अहवालात २०३० पर्यंत नोकऱ्यांमधील अडथळा २२ टक्के नोकऱ्यांएवढा असेल, असे म्हटले आहे. तंत्रज्ञानातील प्रगती, लोकसंख्याशास्त्रीय बदल, भौगोलिक-आर्थिक तणाव आणि आर्थिक दबाव हे या बदलांचे प्रमुख चालक आहेत, जे जगभरातील उद्योग आणि व्यवसायांना आकार देत आहेत. १,००० हून अधिक कंपन्यांच्या डेटानुसार, आजही व्यावसायिक परिवर्तनासाठी कौशल्यांमधील अंतर हा सर्वात मोठा अडथळा आहे.
या कौशल्यांची मागणी झपाट्याने वाढेलअहवालात असे नमूद केले आहे की नोकरीसाठी आवश्यक असलेल्या कौशल्यांपैकी जवळपास ४० टक्के कौशल्ये बदलण्यायोग्य आहेत. हा आपल्यासमोरील मुख्य अडथळा असल्याचे ६३ टक्के नोकऱ्या देणाऱ्यांचे म्हणणे आहे. आर्टिफिशियल इंटेलिजन्स (AI), बिग डेटा आणि सायबर सिक्युरिटी मधील तांत्रिक कौशल्यांची मागणी वेगाने वाढण्याची अपेक्षा आहे. परंतु, सर्जनशील विचार, लवचिकता आणि चपळता यासारखी मानवी कौशल्ये महत्त्वाची राहतील, असे त्यात म्हटले आहे. झपाट्याने बदलणाऱ्या नोकरीच्या बाजारपेठेत तंत्रज्ञान आणि मानवी कौशल्ये या दोन्हींची सांगड घालणे महत्त्वाचे ठरेल.