Join us

Income Tax Return : 'सहज' आणि 'सुगम' फॉर्म म्हणजे काय? आयटीआर भरण्यापूर्वी जाणून घ्या

By ऑनलाइन लोकमत | Updated: May 18, 2025 10:48 IST

Income Tax Return : कर विभाग करदात्यांना रिटर्न भरण्याच्या विविध बारकाव्यांबद्दल जागरूकता निर्माण करण्यासाठी जागरूकता मोहीम राबवत आहे. प्राप्तीकर परतावा कसा भरायचा ते जाणून घेऊ?

Income Tax Return : आता लवकरच प्राप्तीकर (Income Tax Return - ITR) भरण्याची प्रक्रिया सुरू होईल आणि करदाते एक्सेल युटिलिटीच्या मदतीने आपले रिटर्न भरण्यास सुरुवात करतील. प्राप्तीकर विभागाने यावर्षीसाठी वेगवेगळे आयटीआर फॉर्म जारी केले आहेत. तुमच्या उत्पन्नाच्या प्रकारानुसार तुम्हाला योग्य फॉर्म निवडणे महत्त्वाचे आहे. चला तर मग जाणून घेऊया हे विविध आयटीआर फॉर्म काय आहेत आणि ते कोणासाठी आहेत:

ITR-1 (सहज): लहान आणि सोप्या उत्पन्नासाठी!जर तुम्ही एक सामान्य नागरिक असाल आणि तुमचे वार्षिक उत्पन्न ५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसेल, तर तुम्ही हा फॉर्म भरू शकता. यामध्ये तुमचा पगार, घराच्या मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न, कुटुंबाची पेन्शन, ५ हजार रुपयांपर्यंतचे शेती उत्पन्न आणि बचत खात्यांवरील व्याज (बँक, पोस्ट ऑफिसमधील ठेवींवरील व्याज) इत्यादींचा समावेश होतो. ज्या व्यक्तीच्या पती/पत्नी किंवा मुलांचे उत्पन्न एकत्र केले जाते, ते देखील काही विशिष्ट परिस्थितीत हा फॉर्म भरू शकतात. मात्र, ज्या व्यक्तीला एकापेक्षा जास्त घरांच्या मालमत्तेतून उत्पन्न आहे, ती व्यक्ती हा फॉर्म भरू शकत नाही.

ITR-4 (सुगम) : व्यवसाय आणि लहान उत्पन्नासाठी!ज्या सामान्य नागरिकांचे वार्षिक उत्पन्न ५० लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसेल आणि ज्यांचे उत्पन्न व्यवसाय किंवा पेशातून येते (आणि ते कलम 44AD, 44ADA किंवा 44AE अंतर्गत गृहीत धरले जाते), ते हा फॉर्म भरू शकतात. तसेच, ज्यांचे उत्पन्न पगार/पेन्शन, एका घराच्या मालमत्तेतून मिळणारे उत्पन्न, ५ हजार रुपयांपर्यंतचे शेती उत्पन्न आणि बचत खात्यांवरील व्याज अशा स्रोतांकडून आहे, ते देखील हा फॉर्म भरू शकतात. पण, अनिवासी भारतीय (NRI) किंवा ज्यांचे एकूण उत्पन्न ५० लाखांपेक्षा जास्त आहे, तसेच ज्यांचे शेती उत्पन्न ५ हजारांपेक्षा जास्त आहे किंवा जे कंपनीत संचालक आहेत आणि ज्यांच्याकडे एकापेक्षा जास्त घर मालमत्ता आहेत, ते हा फॉर्म भरू शकत नाहीत.

इतर आयटीआर फॉर्म (ITR-2, ITR-3, ITR-5, ITR-6, ITR-7) हे अशा लोकांसाठी आहेत ज्यांचे उत्पन्न या दोन फॉर्ममध्ये समाविष्ट होत नाही, म्हणजेच ज्यांचे उत्पन्न ५० लाखांपेक्षा जास्त आहे, एकापेक्षा जास्त घरांच्या मालमत्तेतून उत्पन्न आहे, व्यवसाय किंवा पेशातून जास्त उत्पन्न आहे किंवा जे कंपन्या किंवा ट्रस्ट इत्यादी आहेत.

वाचा - जबरदस्त! कंपनी असावी तर अशी, नफा होताच बोनस म्हणून दिली ७ महिन्यांची दिली सॅलरी

त्यामुळे, तुमचा आयटीआर भरताना तुमच्या उत्पन्नाचा प्रकार आणि मर्यादा लक्षात घेऊन योग्य फॉर्मची निवड करणे महत्त्वाचे आहे. प्राप्तीकर विभाग 'लेट्स लर्न टॅक्स' या माध्यमातून तुम्हाला योग्य माहिती देत आहे, त्यामुळे तुम्ही त्यांच्या सूचनांचे पालन करून तुमचा रिटर्न वेळेत भरू शकता.

टॅग्स :इन्कम टॅक्समुख्य आयकर आयुक्त कार्यालयआयकर मर्यादा