एअर इंडियाच्या विमानाचा अहमदाबादमध्ये अपघात झाला. यामध्ये २७० जणांचा मृत्यू झाला.
पक्ष्यांच्या धडकेच्या घटना विमान वाहतूक उद्योगासाठी एक गंभीर आव्हान आहेत. एक लहान पक्षी भल्या मोठ्या विमानाला कसे नुकसान पोहोचवू शकतो?
बर्ड स्ट्राइक तेव्हाच होते जेव्हा वेगात असलेल्या विमानाला पक्षाची धडक बसते. अशा घटना टेक ऑफ आणि लँडिंग वेळीच घडतात.
एक विमान २००-९०० किमी/तास वेगाने उडते. १ किलो वजनाचा पक्षी ३०० किमी/तास वेगाने विमानाला मारतो तेव्हा ३४०० न्यूटनची शक्ती निर्माण होते, जी जड हातोडीच्या प्रहारासारखी असते.
पक्षांच्या धडकेमुळे इंजिनचे ब्लेड तुटू शकतात, यामुळे इंजिन असंतुलित होऊ शकते किंवा थांबू शकते. जेट इंजिनचे कॉम्प्रेसर ब्लेड नाजूक असतात आणि पक्ष्यांच्या धडकेमुळे इंजिन बंद होऊ शकते.
मोठ्या पक्ष्याशी किंवा कळपाशी विमानाची धडक झाल्यास विमानाचा विंडशील्ड तुटू शकतो. यामुळे वैमानिकाची दृश्यमानता कमी होते, त्यामुळे नियंत्रण सुटण्याचा धोका वाढतो. कॉकपिटमध्येही नुकसान होऊ शकते.
जर पक्षी इंधन टाकी किंवा इंधन लाइनला धडकला तर इंधन गळती होऊ शकते, यामुळे आगीचा धोका वाढू शकतो. इलेक्ट्रॉनिक प्रणालींना देखील नुकसान होऊ शकते.
दोन इंजिनमध्ये बिघाड होणे असामान्य आहे, पण पक्षांची धडक होऊ शकते. २००९ च्या हडसनवरील चमत्कारात, पक्ष्यांच्या कळपाने दोन्ही इंजिने बंद पाडली होती.
आयसीएओच्या मते, ९२ टक्के पक्ष्यांच्या धडकण्याने नुकसान झालेले नाही. परंतु ८ टक्के गंभीर असू शकतात.
विमानतळांवर पक्ष्यांना घाबरवण्यासाठी लेसर, ध्वनी उपकरणे आणि भक्षक पक्षी वापरले जातात. रडार प्रणाली पक्ष्यांच्या कळपांचा शोध घेते.
पक्ष्यांची धडक ही एक किरकोळ घटना वाटू शकते, पण त्याचे परिणाम घातक असू शकतात. तांत्रिक सुधारणा आणि खबरदारी घेऊन हा धोका कमी करता येतो.