शालेय जीवनात आपल्याला एनसीसी आणि एनएसएस पाहायला मिळते.
एनसीसी आणि एनएसएस हे दोन्ही केंद्र सरकारने नोंदणीकृत शैक्षणिक आणि प्रशिक्षण कार्यक्रम आहेत. पण दोघांमध्ये खूप फरक आहे.
एनसीसीचे फुल फॉर्म नॅशनल कॅडेट कॉर्प्स आहे तर एनएसएसचे नॅशनल सर्व्हिस स्कीम आहे.
१९४९ मध्ये राष्ट्रीय कॅडेट कॉर्प्स कायदा मंजूर झाल्यानंतर एनसीसीची स्थापना झाली तर तत्कालीन शिक्षण मंत्री व्हीकेआरव्ही राव यांनी एनएसएस सुरू केले.
प्रेरणादायी, प्रशिक्षित आणि संघटित तरुणांना तयार करणे आणि नेतृत्व कौशल्ये विकसित करणे आहे. तर एनएसएसचे उद्दिष्ट सामुदायिक सेवेद्वारे विद्यार्थ्यांचे व्यक्तिमत्व आणि चारित्र्य विकसित करणे आहे.
एनएसएसची सुरुवात तत्कालीन शिक्षण मंत्री व्हीकेआरव्ही राव यांनी केली होती तर एनसीसीची स्थापना १९४९ मध्ये राष्ट्रीय कॅडेट कॉर्प्स कायदा मंजूर झाल्यानंतर झाली.
सी प्रमाणपत्र असलेल्या एनसीसी कॅडेट्सना निमलष्करी दल भरतीमध्ये बोनस गुण मिळू शकतात आणि त्यांना सीडीएस परीक्षेतून सूट मिळू शकते.
कोणताही भारतीय विद्यार्थी एनसीसीमध्ये सामील होऊ शकतो, तर एनएसएस अकरावी आणि बारावीच्या विद्यार्थ्यांसाठी तसेच महाविद्यालयीन आणि विद्यापीठ स्तरावरील विद्यार्थ्यांसाठी खुला आहे.
एनसीसीचे उद्दिष्ट देशभक्ती आणि धर्मनिरपेक्ष मूल्यांची भावना विकसित करणे आहे, तर एनएसएस महात्मा गांधींच्या आदर्शांनी प्रेरित आहे.