पूजा दामले - मुंबई
एड्सचा फैलाव थांबवण्यासाठी आता कामगार, ट्रकचालक, वाहनचालक आणि सेलर यांना या रोगाची बाधा झाली आहे की नाही याची तपासणी आणि जनजागृती मोहीम 1 ़डिसेंबरपासून मुंबई जिल्हे एड्स नियंत्रण सोसायटी हाती घेणार आहे. पहिल्या टप्प्यात मुंबई पोर्ट ट्रस्ट आणि यलो गेट येथे फिरते तपासणी केंद्र सुरू करण्यात येणार आहे.
ट्रकचालक हे सतत काही महिने घरापासून, कुटुंबीयांपासून लांब असतात. या वेळी शारीरिक भूक भागवण्यासाठी ते अनेक वेळा वेश्याव्यवसाय करणा:या महिलांच्या संपर्कात येतात. असुरक्षित शारीरिक संबंधातून एचआयव्हीची बाधा होण्याचा धोका जास्त असतो. ट्रकचालकांप्रमाणोच गोदी कामगार, सेलर, जहाजावरील कामगार हेदेखील अनेक महिने फिरतीवर असतात. काही दिवसांसाठी ते बंदरावर येतात आणि नंतर पुढचा प्रवास सुरू करतात. यामुळे काहीच काळ शहरात असल्याने ते आरोग्य तपासणी करून घेत नाहीत. अनेकदा त्यांना एड्ससारखे आजार कशामुळे होतात, होऊ नये म्हणून काय काळजी घ्यावी याचीही माहिती नसते. अशाच कामगारांना लक्ष्य करून जागतिक एड्स दिनाच्या निमित्ताने मुंबई जिल्हे एड्स नियंत्रण सोसायटीने एक तपासणी, समुपदेशन केंद्र मुंबई पोर्ट ट्रस्ट आणि यलो गेट येथे सुरू करण्याचे ठरविले आहे, असे सोसायटीच्या अतिरिक्त प्रकल्प संचालक डॉ. श्रीकला आचार्य यांनी सांगितले.
मुंबई पोर्ट ट्रस्ट आणि यलो गेट येथे एक व्हॅनदेखील उभी केली जाणार आहे. येथे काम करणा:या अधिका:यांच्या साथीने हा उपक्रम राबविला जाणार आहे. प्रशिक्षित अधिकारी त्यांच्या हाताखालच्या कामगारांना एड्सची माहिती देणार आहेत. कामगारांचे वेळापत्रक पाहून तपासणी केंद्र कोणत्या दिवशी ठेवायचे हे निश्चित करण्यात येणार असल्याचे डॉ. आचार्य यांनी सांगितले.
या क्षेत्रप्रमाणोच वाहनचालकांवरदेखील जानेवारी 2क्15 पासून लक्ष केंद्रित करण्यात येणार आहे. मुंबई शहरात अनेक रिक्षा, टॅक्सी आहेत. यांचे चालक हे अनेकदा मुंबई शहराबाहेरचे असतात. यामुळेही हे चालक अनेकदा असुरक्षित शारीरिक संबंध ठेवतात. यामुळे त्यांनाही एड्सची बाधा होण्याचा धोका जास्त असतो. आरटीओबरोबर चर्चा झाली आहे. रिक्षा, टॅक्सी युनियनच्या आधारे या चालकांर्पयत पोहोचण्याचे उद्दिष्ट आहे. या चालकांमध्येही जनजागृती मोहीम आधी राबविली जाणार आहे. यानंतर त्यांच्यासाठीदेखील फिरती तपासणी केंद्रे, व्हॅन दिली जाणार आहे. समाजातील इतर स्तरांवर लक्ष केंद्रित करता येते, मात्र यांच्यार्पयत पोहोचणो कठीण असते म्हणूनच ही मोहीम सुरू करण्यात आली आहे.
च्एड्सविषयी, एड्स रुग्णांच्या बरोबरीने काम करणा:या मुंबईत 48 स्वयंसेवी संस्था कार्यरत आहेत. या संस्थांद्वारे देहविक्रय करणा:या महिला, समलिंगी संभोग घेणारे पुरुष, शिरेवाटे मादक द्रव्य सेवन करणारे, स्थलांतरित कामगार आणि ट्रकचालक अशा विविध स्तरांतील 2 लाख 42 हजार 4क्क् लोकांच्या संपर्कात राहून एड्सविषयी जनजागृती करण्याचे काम सुरू आहे.
च्सामान्य जनतेमध्ये एड्सचे
प्रमाण घटताना दिसत आहे. 2क्क्9 मध्ये हे प्रमाण 8.3 टक्के इतके होते, 2क्13 मध्ये हे प्रमाण 4 टक्के इतके आले आहे.
म्हणजेच एड्सचे प्रमाण अध्र्यावर आले आहे.